بحران مشکوک لبنان: از روح خبیث زرقاوی تا غیب‌گویی معاون رایس

سمیر جعجع فقط چند ساعت پیش از آغاز درگیری‌های نهرالبارد، آغاز دور جدید درگیری‌ و ناامنی را پیش‌گویی کرده و حتی به صراحت از سازمان فتح‌الاسلام سخن گفته بود...جناح سینیوره با شعار مرموزانه می‌گویند: چگونه افرادی که سلاح سبک دارند، در تیررس ارتشند، اما افرادی که با خود موشک حمل می‌کنند (حزب‌الله) آزادانه می‌چرخند؟

در حالی که برخی منابع از وجود طرحهای صهیونیستی برای ایجاد جنگ و درگیری در منطقه در تابستان امسال خبر می‌دهند، درگیری مشکوک یک گروه نوپای نزدیک به القاعده با ارتش لبنان و متعاقب آن تعرض جناح آمریکایی لبنان به حزب‌الله، فضای پیچیده‌ای را در لبنان به وجود آورده است.

به گزارش خبرنگار «بازتاب» از بیروت، جنگ و درگیری های شدید در اطراف و داخل اردوگاه فلسطینی" نهرالبارد" در شمال لبنان در شهر طرابلس ، همچنان ادامه دارد . این در حالی است که آتش بس دو ساعته از ساعت 16 تا 18 امروز که به منظور خروج مجروحان و کشته شدگان غیرنظامی فلسطینی از اردوگاه پیش بینی شده بود، با گشودن آتش از سوی شبه نظامیانی از شهر طرابلس که گفته می شود به جریان المستقبل تحت رهبری سعد حریری وابسته هستند ، عملا شکسته شد و انتقال مجروحان فلسطینی از اردوگاه متوقف شد.

بر اساس آخرین آمار منتشره ، بیش از هشتاد مجروح و ده کشته در بین غیر نظامیان در نتیجه جنگ بین ارتش لبنان و نیروهای فتح الاسلام بر جای مانده است . با آنکه در آغاز عملیات ارتش لبنان برای ریشه‌کنی نیروهای فتح‌الاسلام ، پیش بینی می‌شد که این عملیات به سرعت به نتیجه رسیده و خاتمه خواهد یافت، اما تشدید در گیری و تبادل آتش سنگین بین دو طرف در بعد از ظهر امروز نشان داد که ارزیابی های اولیه از حجم نیروهای "سازمان فتح الاسلام" و امکانات لجستیک آنان ، کاملا اشتباه بوده است.

منابع امنیتی دولت فواد سینیوره آغاز درگیری‌ها را به عملیات سرقت از شعبه بانک مدیترانه در منطقه آمیون در جنوب شرق طرابلس مربوط می دانند . بر اساس این اطلاعات ، ماشین حامل سارقان که توسط دوربین های مدار بسته بانک شناسایی شده بودند، در نهایت وارد اردوگاه نهرالبارد شده و عناصر این سرقت ، وابسته به فتح الاسلام بوده‌اند؛ فتح الاسلام این روایت را رد و اعلام کرده که در حال دفاع از خود هستند و امروز تهدید نموده اند که اگر ارتش لبنان به حملات به نهرالبارد خاتمه ندهد ، آنها جنگ را با اجرای عملیات نظامی شهری ، به دیگر نقاط لبنان گسترش خواهند داد.
نیروهای" 14 مارس" لبنان که از حکومت فواد سینیوره حمایت می‌کنند، از لحظات اولیه درگیری، سوریه را پشت سر این عملیات و آغاز جنگ به منظور ایجاد اخلال در اجرای دادگاه بین المللی رفیق حریری که قرار است بر اساس فصل هفتم سازمان ملل توسط شورای امنیت اعلام شود ، معرفی کرده اند . این در حالی است که فتح الاسلام و سوریه ، هر دو هر گونه وابستگی را به یگدیگر به شدت رد کرده اند.

مخالفان دولت لبنان و از جمله حزب‌الله با آنکه هرگونه تجاوز به جایگاه ارتش لبنان و حریم امنیت ملی لبنان را به عنوان خط قرمز تلقی و آن را به شدت محکوم کرده‌اند، اما تاکید دارند که تیم حاکم در دولت لبنان باید از هرگونه بهره‌برداری سیاسی از این درگیری ها ، خودداری کند .

این اتهامات در حالی است که ده روز پیش، نیروهای امنیتی سوریه چهارتن از عناصر رده بالای فتح‌الاسلام را که قصد ورود غیر قانونی به سوریه و سپس عزیمت به عراق را داشتند، در مرز مشترک خود با لبنان ، در یک درگیری نظامی به قتل رسانده‌اند . در بین کشته‌شدگان نام " ابو اللیث الشامی " معاون رهبر فتح الاسلام و "عبدالرحمن الشامی" یکی دیگر از عناصر بارز این گروه به چشم می خورد.

ارتش سوریه با آغاز جنگ در اردوگاه نهر البارد، دو گذرگاه اصلی خود در شمال لبنان (العریضه و الدبوسیه) را به منظور جلوگیری از هرگونه تاثیرات امنیتی بر لبنان و سوریه بسته است. به اعتقاد مخالفان دولت حاکم لبنان ، همین اقدامات اثبات می‌کند که سوریه ارتباطی با این تحولات ندارد . این در حالی است که چند ماه پیش نیز سوریه ، یکی از عناصر فتح الاسلام را که با مهمات جنگی قصد ورود به سوریه را داشت به هلاکت رسانده بودند .

فتح‌الاسلام یکی از سازمانهای فلسطینی محسوب می شود که حدود یک سال پیش از جنبش" فتح الانتفاضه" منشعب شد. فتح‌الانتفاضه به رهبری سرهنگ ابوموسی ، عضو سابق سازمان فتح است که مرکز اصلی آن اکنون در سوریه قرار دارد . ابوموسی تاکید دارد که بین فتح الاسلام و فتح انتفاضه هیچگونه ارتباطی وجود ندارد.

سلطان ابوالعینین دبیر سازمان فتح در شمال لبنان و نیز حماس ، هر گونه ارتباطی را با این سازمان رد کرده اند . گفته می‌شود که فتح‌الاسلام با 200 نیروی جنگجو از فتح انتفاضه انشعاب نموده است و از آن زمان تا کنون مرکز استقرار خود را در " اردوگاه نهرالبارد " در شمال لبنان قرار داده است.

شاکر العبسی رهبر این گروه به شمار می رود. العبسی عضو سابق جنبش فتح به رهبری یاسر عرفات بوده است که در دهه هفتاد به منظور آموزش های نظامی عازم لیبی می شود و در دهه هشتاد و پس از انشعاب فتح الانتفاضه از الفتح ، به آن می پیوندد. پس از آن ، اولین بار در سال 2002 نام شاکر العبسی در اردن بر سر زبانها می افتد .در این سال یک دیپلمات سفارت آمریکا در امان ترور می شود و دولت اردن وی را یکی از مسئولین این عملیات معرفی و وی را به اعدام محکوم می‌کند.

از همین جاست که گمانه‌زنی‌های ارتباط وی با ابومصعب زرقاوی رهبر سابق القاعده در عراق آغاز می شود، با اینکه هیچ مدرک قابل قبولی تا کنون از سوی اردنی ها و آمریکایی ها ارائه نشده است . تشکیل فتح‌الاسلام و شعار آزادی سرزمین فلسطین و حمایت از اهل سنت لبنان، باعث شد تا این سازمان از تشکیلات اقماری القاعده در لبنان محسوب شود . این احتمالات آنگاه از سوی برخی کارشناسان تقویت می شود که علاوه بر فلسطینی ها، عناصری از لبنان، الجزایر، افغانستان، مصر، سوریه، مغرب و عربستان نیز از جمله اعضای این سازمان معرفی شده اند.

ارتش و منابع امنیتی لبنان امروز مدعی شده‌اند که علاوه بر فلسطینی‌ها ، اتباع این کشورها در اردوگاه نهر البارد حضور دارند و احتمالا همراه با فتح الاسلام در حال جنگ می باشند . نام فتح‌الاسلام دو ماه پیش نیز در لبنان پس از انفجار ماشین مینی بوسی در شمال شرق بیروت در منطقه عین علق بر سر زبان ها افتاد و سازمان امنیت لبنان در ادامه تحقیقات در این حادثه از دستگیری چهار فلسطینی که پاسپورتهای سوری داشته و عضو فتح الاسلام بوده‌اند، خبر داد. این درست در زمانی بود که تشکیلات امنیتی سوریه نیز خبر از مقابله با این گروه در سوریه و دستگیری اعضای آن داده بود.

فقط نام سوریه نبود که در کنار این سازمان قرار گرفته بود . همزمان با دستگیری این عناصر ، آمریکایی ها در بیروت مدعی شدند که سه تبعه سعودی وابسته به فتح الاسلام نیز دستگیر شده اند که یکی از آنها به نام "عبدالله بیشی" که تحت تعقیب دستگاه امنیت سعودی بوده، از طریق تهران وارد دمشق و سپس لبنان شده بوده است .

همین جنگ روانی از همان زمان از سوی دولت لبنان و حامیان آن علیه سوریه و ایران در جریان بوده است . با آنکه برخی کارشناسان لبنانی رشد سریع فتح الاسلام و مسلح شدنش را به طرح گسترش جنگ طایفی در لبنان بین شیعه و سنی مربوط می‌دانند، محمد رشید قبانی " مفتی اهل سنت لبنان " یک روز پس از آغاز درگیری ها در نهرالبارد، فتح‌الاسلام را خارج از دین و مخل امنیت لبنان معرفی نمود . شاکر العبسی، رهبر فتح الاسلام که هنوز معلوم نیست آیا در اردوگاه و در بین جنگجویان این سازمان حضور دارد یا نه ، دو ماه پیش در گفتگویی با رویترز اعلام نمود که یکی از اهدافش تطبیق شریعت اسلامی در اردوگاههای فلسطینی و مبارزه با کفار است . این مواضع وی ارتباط احتمالی او با القاعده را در تحلیل ها از این سازمان، افزایش داده است .

برخی از کارشناسان لبنانی اکنون در بررسی جنگ غیر منتظره نهرالبارد ، با طرح سوالاتی، منتظر پاسخ قانع کننده ای از سوی مسئولین دولت لبنان هستند. به اعتقاد این گروه ، دخالت نیروهای شبه نظامی از شهر طرابلس در کنار نیروهای امنیتی و ارتش لبنان ، شائبه احتمال بروز جنگ داخلی در این کشور را افزایش می دهد .

مهمترین سوالات مطروحه به قرار ذیل است :

1-    اگر سارقان از بانک مدیترانه در شهر طرابلس شناسایی شده بودند، چرا بدون هماهنگی با طرفهای قضایی و هماهنگی های لازم با ارتش ، برخی از نیروهای امنیتی در شهر طرابلس سراسیمه ، جنگی گسترده را آغاز کرده اند و بدین ترتیب ارتش را وارد جنگی ناخواسته و ناآماده کرده‌اند که ما حصل اولیه آن در نخستین ساعات آغاز ورود ارتش ، کشته شدن ده تن از عناصر آن بوده است . آیا آغاز جنگ با هماهنگی کامل فرماندهی ارتش لبنان بوده است یا عناصری غیر مسئول جنگ را با عجله هرچه تمامتر آغاز نموده اند ؟

2 -چرا جناح اکثریت پارلمانی حامی دولت لبنان ، با بهره برداری سیاسی از این جنگ که اکنون قربانیان اصلی آن شهروندان غیرنظامی هستند ، به شدت بر ورود سراسیمه ارتش تاکید داشته اند ؟ و بدون استثناء سوریه را پشت حوادث نهرالبارد معرفی کرده اند ؟ اگر قتل چهار عنصر مهم فتح الاسلام به دست نیروهای سوری درست است ، پس چرا سوریه همچنان آماج اتهامات در این جنگ است ؟

3 -اگر فتح الاسلام پس از آنکه فقط یک سال از تاسیسش گذشته و در انفجارات لبنان دست داشته، چگونه این اجازه را یافته که در کمترین زمان ممکن استحکاماتی را در داخل اردوگاه تدارک ببیند که به راحتی از ارتش لبنان قربانی می گیرد ؟ چه کسانی به راحتی و به دور از چشم نیروهای ارتش و امنیتی لبنان و از چه راهی این سازمان را به انواع سلاح های سبک و نیمه سنگین ، مجهز کرده اند؟ این در حالی است که اقدامات شدید امنیتی پس از ترور رفیق حریری و خروج ارتش سوریه و نیز پایان جنگ 33 روزه در لبنان ، اعمال می شود .

4 -سمیر جعجع رهبر حزب نیروهای لبنانی و از مهمترین عناصر حمایت از دولت فواد سینیوره در بین مسیحیان ، چگونه فقط چند ساعت پیش از آغاز درگیری های نهرالبارد ، آغاز دور جدید درگیری ها و ناامنی ها در لبنان را پیش گویی کرده است و حتی در این میان به صراحت از سازمان فتح‌الاسلام سخن گفته است ؟ همان پیش گویی که معاون وزیر خارجه آمریکا، دیوید ولش در آخرین سفر خود به بیروت انجام داده بود.

5- چرا در حالی که جلسه اضطراری امنیتی دولت در ابتدا ، مخالف ورود ارتش به اردوگاه (بر اساس سوابق قبلی از اردوگاه‌های فلسطینی و عدم اطلاع از امکانات داخل اردوگاه نهرالبارد ) بوده است، سعد حریری و سپس فوادسینیوره بر ورود ارتش و قلع و قمع کامل فتح‌الاسلام اصرار می ورزند که نتیجه آن بیش از 25 کشته و دهها مجروح تا کنون در صفوف ارتش لبنان بوده است ؟ نقش شبه نظامیان وابسته به جریان المستقبل تحت رهبری حریری در شکسته شدن تصمیم "آتش‌بس" و طرح فروکش جنگ چه بوده است ؟ آیا این امر نشان نمی دهد که ادعای حزب‌الله مبنی بر مسلح شدن نیروهایی از جناح اکثریت در قالب تشکیل شبه نظامیان جدید در لبنان ، درست بوده است؟ آیا دولت لبنان از ابندا نمی دانسته است که 35 هزار مردم عادی در اردوگاه حضور دارند و راههای دیگری برای حل و فصل بحران وجود داشته است ؟

6 -و اما مهمترین بخش سوال این است که چرا هم زمان با سرکوب نیروهای فتح الاسلام ، جناح اکثریت لبنان با یک شعار مرموزانه می‌گویند: چگونه است افرادی که سلاح های سبک و انفرادی دارند، در تیررس ارتش قرار دارند، اما افرادی که با خود موشک حمل می‌کنند (اشاره به حزب‌الله و مقاومت اسلامی لبنان) آزادانه می چرخند؟ فضای سیاسی ملتهب لبنان و درهم ریختگی اوضاع سیاسی این کشور، همه گونه معادله‌ای را در این کشور ممکن ساخته است؛ معادلاتی از طرح خلع سلاح حزب‌الله گرفته تا قطعی ساختن برگزاری دادگاه بین‌المللی رفیق حریری تحت نظارت شورای امنیت سازمان ملل و خلع ید کامل جناح مخالف «دولت مورد حمایت امریکا در لبنان» و البته ناگفته پیداست که جریان مسلح ساختن و تولد جدید شبه نظامیان لبنانی از جناح اکثریت 14 مارس اگر صحت داشته باشد ( که نشانه های آن وجود دارد ) آنگاه فرض ورود لبنان به یک توطئه بزرگتر که همان جنگ طایفی است نیز شدت می‌گیرد .